AI is krachtig. Het helpt je sneller werken, beter schrijven en slimmer denken. Maar… het is géén magische oplossing. Als gebruiker moet jij het hoofd koel houden. Want AI is niet feilloos – het is een hulpmiddel, geen waarheid.
In deze les leer je welke risico’s er zijn en hoe je ze herkent. En vooral: hoe je AI met vertrouwen én gezond verstand inzet.
🚧 Risico 1: Onjuiste of verzonnen informatie (“hallucinaties”)
AI-tools zoals ChatGPT kunnen overtuigend klinken – ook als ze het mis hebben. Soms verzinnen ze feiten, bronnen of namen.
Voorbeeld: Je vraagt om een bron en krijgt een prachtig klinkende titel… die niet bestaat.
🔍 Wat doe je?
Gebruik AI als assistent, niet als autoriteit. Controleer belangrijke feiten altijd zelf. Vraag: “Wat is je bron?” – en zoek die na.
🛑 Risico 2: Privacy en gevoelige informatie
AI-modellen bewaren input soms voor trainingsdoeleinden. Wat je invoert, kan dus terugkomen of worden geanalyseerd.
Voorbeeld: Je plakt vertrouwelijke klantgegevens in ChatGPT. Geen goed idee.
🔐 Wat doe je?
Nooit persoonsgegevens, contracten of interne documenten invoeren in publieke AI-tools. Gebruik afgeschermde versies als je met gevoelige data werkt.
🧠 Risico 3: Vooroordelen en eenzijdigheid (bias)
AI leert van bestaande data – en daar zitten menselijke vooroordelen in. Denk aan genderbias, taalgebruik, stereotypen.
Voorbeeld: Je laat AI een vacaturetekst schrijven en het resultaat spreekt alleen mannen aan.
⚖️ Wat doe je?
Lees kritisch na. Vraag AI om neutrale formuleringen. Of laat het expliciet bias controleren:
“Herschrijf deze tekst met aandacht voor inclusiviteit.”
🤷♂️ Risico 4: Verlies van kritisch denken
Als je AI te veel je werk laat doen, denk je minder zelf. Dat is zonde – en soms gevaarlijk.
Voorbeeld: Je neemt een AI-samenvatting over zonder het origineel te lezen.
💡 Wat doe je?
Gebruik AI als denkhulp, niet als vervanging van je eigen oordeel. Zie het als een extra brein – niet als dé waarheid.
✅ Mini-opdracht
Kies een van deze situaties:
- Schrijf een bericht of tekst met behulp van AI
- Lees het kritisch terug: klopt alles? Is het neutraal?
- Noteer 1 risico dat je ziet én hoe je het hebt opgelost
Of gebruik deze prompt:
“Check deze tekst op feitelijke onjuistheden en vooroordelen: [plak je tekst]”
👉 Wat komt hierna?
Nu je de risico’s kent, is het tijd om te kijken: waar sta jij?
In de volgende les doe je een snelle AI-zelfscan: hoe AI-proof ben jij al? En wat is je volgende stap?